Dziś – 15 kwietnia 2024 – dotarła do nas smutna wiadomość o śmierci Zbigniewa Balcerzaka nazywanego przez wielu po prostu Balcerek.

Zbigniew Zbyszek Balcerzak Balcerek - smolarz w muzeum wypału węgla drzewnego w Radoszycach na granicy Bieszczad i Beskidu Niskiego

Nawet przez myśl nam nie przeszło, że zdjęcia jakie pokażemy w tym pożegnalnym artykule będą ostatnimi jakie jemu wykonaliśmy. Było to 18 października 2023 roku, gdy w Bieszczady przyszedł pierwszy solidny mróz tej jesieni… Zdjęcia wykonaliśmy w aktywnym muzeum wypału węgla drzewnego w Radoszycach, czyli na granicy Bieszczad i Beskidu Niskiego, gdzie ostatnio pracował.

Zbigniew Zbyszek Balcerzak Balcerek - smolarz podczas pracy przy retorcie - piecu służącym do wypału węgla drzewnego w Bieszczadach

Balcerek – Zbyszek Balcerzak urodził się w Koninie. W pobliskiej Słupcy ukończył Liceum Ekonomiczne i zdał maturę. Pierwszą prace znalazł w kopalni, do której poszedł, aby „odrobić wojsko”. W 1983 roku pojawiła się okazja wyjazdu do pracy w Bieszczady – trafił tu do tzw. „Bazy Las” w Uhercach Mineralnych. To firma, która zajmowała się m.in. wypałem węgla drzewnego. Pierwszą pracę rozpoczął w bazie wypałowej w Mikowie (Gmina Komańcza). Początkowo były dobre zarobki, ale wraz z pojawieniem się nowych prywatnych firm trzeba było coraz dłużej i ciężej pracować by „zarobić na chleb”. Stąd zmieniał wypały o czym szczegółowo napisał Edward Marszałek (autor wielu książek m.in. o Bieszczadach, artysta, ratownik GOPR oraz m.in. rzecznik prasowy Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie):

„Zbyszka wciąż nosiło po górach, więc zmieniał miejsca pobytu jak jakiś ścigany. Poznał bazy wypałowe w Skorodnem, Bezmiechowej, Teleśnicy, Seredniem Małym, pod Otrytem na Wańka Dziale, w Smereku, na Szczerbanówce. Wypalał nawet w Beskidzie Niskim, w miejscu, gdzie dziś istnieje Magurski Park Narodowy, potem aż pod Przemyślem, by na koniec wrócić w Bieszczady, do Polany, w której znalazł lokum na dłużej i wreszcie stałe zameldowanie. Od wiosny 2023 roku Zbyszek zmienił miejsce pracy. Zamieszkał w baraku nad potokiem Barbura za Komańczą. W tej okolicy do 1947 roku były zabudowania wsi Radoszyce. Po dawnych jej mieszkańcach zostały tylko dziczejące sady i trudne do odszukania zarysy zabudowy”.

Zbigniew Zbyszek Balcerzak Balcerek - ostatnie spotkanie na wypale węgla drzewnego w Radoszycach

Zapewne większość osób, które nie spotkały go na żywo zadaje sobie pytanie skąd zna tę twarz… Jeśli oglądaliście „Przystanek Bieszczady” / „Drwale i inne opowieści Bieszczadu” emitowany w Polsat Play to właśnie tam mogliście go zobaczyć. My go na zawsze zapamiętamy z jego Przyjacielem na 4 łapach, czyli z pieskiem o imieniu Kropek:

Zbigniew Zbyszek Balcerzak Balcerek - smolarz na wypale węgla drzewnego z przyjacielem psem o imieniu Kropek.

Zbyszek był znany z poczucia humoru i lubił rozmawiać z ludźmi. Podczas ostatniej rozmowy wspomniał, iż ma nadzieję, że w następnym roku nie będzie zatrudniany przewodnik do oprowadzania po wypale w Radoszycach, ale on sam chciałby od początku do końca wszystkim opowiadać, a nie być tylko obiektem do fotografowania i człowiekiem do pracy. Teraz zostanie tylko w naszych sercach i na fotografiach – to zostało wykonane przez fotografa z Krosna Pawła Malarczyka:

Zbigniew Zbyszek Balcerzak Balcerek - podczas pracy dosłownie na retorcie do wypału węgla drzewnego, autor Paweł Malarczyk z Krosna

O niepowtarzalnym poczuciu humoru Zbyszka Balcerzaka świadczy m.in. ta anegdota zapamiętana i napisana przez Edwarda Marszałka pt. „Wypalacz nie musi być czysty!

„Do dziś po górach krąży anegdota, jak do bazy wypałowej zajechał na motorze kumpel Zbyszka (gdy ten akurat szuflował węgiel) i zawołał:
– Zbychu, rzuć to, ubierz się i jedź ze mną do knajpy na jakie piwo!
Na to Zbyszek odparł:
– Nie pojadę, bo się nie mam w co ubrać do ludzi.
W odpowiedzi usłyszał:
– Mam zapasowy sweter, pożyczę Ci, idź się umyj.
Zbychu zdecydował się szybko, pobiegł za barak, skąd było słychać chlupot wody w miednicy, a za chwilę wołanie:
– Ten sweter masz do szpica czy golf?
Skonsternowany kolega odparł:
– A czemu się pytasz?
a Zbyszek ze swadą wyjaśnił:
– Chcę wiedzieć, jak dużo się muszę umyć!”

ROZETA KARPACKA

Zachęcamy więcej ciekawych historii poczytać na poniższych stronach z czasopisma Las Polski w numerze 24/2023:

Zbyszek Zbigniew Balcerzak Balcerek - LAS POLSKI 24'2023, Edward Marszałek, Nadleśnictwo Krosno 1

Zbyszek Zbigniew Balcerzak Balcerek - LAS POLSKI 24'2023, Edward Marszałek, Nadleśnictwo Krosno 2

ROZETA KARPACKA

Zbyszek miał plany na ten rok – zbudował tradycyjne mielerz, który miał rozpalić na rozpoczęcie nowego sezonu turystycznego, ale już nie zdążył… Na zdjęciu uchwyciliśmy ostatni wypełniony przez niego retort:

Zbigniew Zbyszek Balcerzak Balcerek - ostatni retort przygotowany do wypału węgla drzewnego w Bieszczadach.

ROZETA KARPACKA

Takiego Zbyszka najczęściej widywaliśmy – z papierosem w ręku, jak by mu było zbyt mało dymu i kurzu przy pracy przy retortach… 😉

Zbigniew Zbyszek Balcerzak Balcerek - smolarz na wypale węgla drzewnego z papierosem.

ROZETA KARPACKA

Tych taczek Zbyszek Balcerzak już nie rozładuje…

Tych taczek Zbyszek Balcerzak już nie opróżni...

ROZETA KARPACKA

To było ostatnie zdjęcie jakie wykonaliśmy Balcerkowi. Wydawało nam się, że poszedł do pracy do swoich retortów na wypale węgla drzewnego, a on bez pożegnania odszedł

Zbigniew Zbyszek Balcerzak Balcerek - ostatni widok i pożegnanie smolarza w Bieszczadach...

Terminy wycieczki Wybierz dzień i zarezerwuj miejsca

Tagi:

Realizacja: Obsługa-Medialna.pl