STEFAN DYMITER „Kororo” urodził się 5 maja 1938 roku w PŁONNEJ (Powiat Sanocki, Gmina Bukowsko).

Stefan Dymiter to najsłynniejszy polski uliczny skrzypek, który był samoukiem!

Pochodził z romskiej rodziny mieszkające w miejscowości Płonna (w tzw. Łazoku na Połonky”). Wywodził się z rodziny Romów Karpackich (Bergitka Roma), którzy od pokoleń prowadzili osiadły tryb życia i zamieszkiwali w pobliżu zasiedlonych miejscowości.

Poniższe zdjęcia przystanku autobusowego w Płonnej z muralami Arkadiusza Andrejkowa wykonaliśmy 26 grudnia 2021r.:

Stefan Dymiter od dziecka był niepełnosprawnym – stracił wzrok i do tego lekarze amputowali mu nogi. Jednak powyższe problemy nie przeszkadzały mu by od małego interesował się muzyką. Ocalała z pożogi wojennej rodzina Dymitrów pod koniec 1944 roku w wyniku propagandy sowieckiej zdecydowała się dobrowolnie wyjechać na terytorium radzieckiej Ukrainy. Po kilku tygodniach wrócili jednak do Polski, przekraczając granicę tuż przed jej zamknięciem. Dotarli na Pomorze, gdzie została w tym czasie wysiedlona pozostała część mieszkańców Płonnej. Jednak tam również długo nie przebywali – w końcu trafili do Kowar na Dolnym Śląsku, gdzie Stefan zamieszkał na stałe.

W miarę upływu lat Stefanowi Dymiterowi gra na skrzypcach wychodziła coraz lepiej, aż osiągnął w tej dziedzinie wirtuozerię. Najbardziej był znany z wieloletniego koncertowania w Krakowie na ulicy Floriańskiej. Współpracował też z krakowskimi muzykami, a w tym z Piwnicą pod Baranami. Niezwykłe umiejętności Stefana Dymietra podziwiał i docenił nawet światowej sławy skrzypek YEHUDI MENUHIN. Uhonorowaniem jego talentu było zaproszenie na koncert do Filharmonii Krakowskiej, gdzie zachwycił krytykę swoją grą. Maciej Maleńczuk w utworze „Miasto Kraków” śpiewał o nim: „Póki Stefan gra na skrzypcach póty będę miał nadzieję.”

Legenda i sława Stefana Dymitera jest wciąż żywa w „krakowskim powietrzu”, a dźwięki jego skrzypiec brzmią do dziś na ulicach Krakowa…

Stefan Dymiter zmarł 26 października 2002 roku w Krakowie. Został pochowany zgodnie z jego życzeniem w Kowarach na Dolnym Śląsku. Jego imieniem nazwano festiwal muzyki etno „CORORO – Festiwal Etno im. Stefana Dymitera”, który od 2012 odbywa się w Kowarach.

Pomysł z opracowaniem artykułu dotyczącego murali Arkadiusza Andrejkowa, a przedstawiającego STEFANA DYMITERA, wpadliśmy 24 grudnia – wtedy wykonaliśmy poniższe zdjęcia:

MURAL na przystanku autobusowym w Płonnej

Mural na przystanku autobusowym w Płonnej powstał dzięki inicjatywie Joanny Niemiec-Hnat, a pomysłodawcą upamiętnienia Stefana Dymitera w Płonnej był Mieczysław Czytajło. Na powstanie pracy wpłynęły także Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Bukowskiej w Bukowsku i pracownicy Urzędu Gminy w Bukowsku.

Mural wykonał Arkadiusz Andrejkow na podstawie fotografii portretowych wykonanych przez Adama Drogomireckiego w latach 90-tych w Krakowie na Rynku przy Sukiennicach i na ulicy Floriańskiej. Warto oryginalne zdjęcia Pana Adama Drogomireckiego zobaczyć na następującym linkiem na FACEBOOK!

Oficjalne otwarcie „przystanku” w Płonnej

Oficjalne „otwarcie przystanku” w płonnej nastąpiło 25 września 2021. Na początku Wójt Gminy Bukowsko przywitał zaproszonych Gości i podziękował za inicjatywę Mieczysławowi Czytajło, Joannie Niemiec-Hnat i wszystkim, którzy przyczynili się do odnowienia przystanku oraz powstaniu muralu na czele z Arkadiuszem Andrejkowem. Jest to jedno z miejsc promujących Gminę Bukowsko.

Na otwarciu przystanku Mieczysław Czytajło, pomysłodawca upamiętnienia Stefana Dymitera w Płonnej, przedstawił obecnym gościom jego historię.

Obecny na uroczystości Maciej Harna – znany sanocki muzyk, wspominał zachwyt i fascynację jego kolegi skrzypka, grą Stefana Dymitera, którą mógł obserwować w czasie swoich muzycznych studiów w Krakowie. Wówczas nikt jeszcze nie mówił o wybitnym muzyku. Jednak wrażliwi na muzykę słuchacze doceniali jego kunszt i sposób grania oraz niesamowity słuch. Artysta o pseudonimie „Kororo” z racji tego, że od dzieciństwa stopniowo tracił wzrok, wszystkie utwory grał ze słuchu, w sposób niezwykle czysty, a unikalny sposób trzymania skrzypiec, nie przeszkadzał mu w osiągnięciu doskonałej techniki.

Ta cenna inicjatywa – odsłonięcie muralu, poświęconego pamięci urodzonego w Płonnej Stefana Dymitera „Kororo”, przywróciła pamięć o kolejnej społeczności zamieszkującej przed laty naszą gminę oraz o wybitnym muzyku. Więcej zdjęć i treści z oficjalnego otwarcia warto obejrzeć na www.BUKOWSKO.pl

PŁONNA – kilka ciekawostek i historii

⇒ Płonna to miejscowość, w której ilość zamieszkanych domów w ostatnim roku zwiększyła się o 33% 😉
(liczba zamieszkanych domów powiększyła z się z 2 do 3).

⇒ W otwarciu przystanku w Płonnej wzięło udział 300% więcej osób niż jest stałych mieszkańców 😉
(liczba stałych mieszkańców wynosi 7 osób, a na otwarciu było 21).

⇒ Ostatni autobus kursowy zatrzymał się na przystanku autobusowym w Płonnej w 2004 roku
(był to kurs między Krosnem, a Rzepedzią – jeździli nim głównie pracownicy firmy Nowy Styl. Miejscowi mówią, że kurs przynosił straty, bo kierowca sprzedawał bilety bez ich drukowania, a żeby zakończyć ten proceder kursowanie autobusu zostało zlikwidowane 😉 ).

⇒ W Płonnej za czasów PGR było lotnisko – stąd startowały samoloty wykonujące opryski na polach Państwowych Gospodarstw Rolnych.

⇒ Mieszkańcy Płonnej są najbardziej uzbrojoną społecznością w Polsce w przeliczeniu broni na jednego mieszkańca (niemal wszyscy są myśliwymi) 😉

PŁONNA to miejscowość położona w obrębie Gminy Bukowsko, w Powiecie Sanockim, a najbardziej ogólnie w Województwie Podkarpackim. Jej obszar rozciąga się od masywu góry Rzepedka po dolinę Potoku Płonka. Sąsiaduje z Karlikowem i Wysoczanami. Położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 889. Od 1488 r. posiadała już drewnianą cerkiew.

Warto wspomnieć, że w roku 1881 wieś Płonna liczyła 143 domy, tworzące ulicę nad potokiem płynącym spod Rzepedki. W 1939 r. liczba domów wynosiła 174, a zabudowa sięgała na północ aż poza dolinę potoku Płonka zwanym również Horyłka, a od pewnego czasu na mapach występującym pod nazwą Goryłka.

W Płonnej zachowały się resztki murów dworu Tarnawskich z XVI lub XVII wieku oraz ślady systemu obronnego – wału i fosy. Zniszczenia tego obiektu dokonały oddziały UPA w roku 1946. Również po południowej stronie drogi nr 889, nieco dalej na wschód, znajdują się ruiny murowanej cerkwi greckokatolickiej pw. Opieki Najświętszej Marii Panny z 1790 r. (po wysiedleniu miejscowej ludności po 1947 r. i powstaniu tu Państwowego Gospodarstwa Rolnego świątynię przebudowano na budynek gospodarczy). Obok znajduje się także zachowana do dziś parawanowa dzwonnica również z końca XVIII w., odnowiona w 2009. Po północno-zachodniej stronie Płonnej, nieco dalej w stronę Szczawnego, znajduje się cmentarz greckokatolicki z ciekawymi nagrobkami kamiennymi.

ARKADIUSZ ANDREJKOW

Autorem muralu na przystanku autobusowym w płonnej jest ARKADIUSZ ANDREJKOW. Malarstwo i street art to jego pasja, ale i źródło utrzymania. Urodził się w 1985 roku w Sanoku. Jest absolwentem Wydziału Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego – tam w 2010 uzyskał dyplom w pracowni malarstwa Marka Pokrywki. Obecnie mieszka i tworzy w Sanoku – rodzinnym mieście. Z jego prac warto wspomnieć o projekcie nazwanym „Cichy Mamoriał”, na który w 2017 roku otrzymał stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Arkadiusz Andrejkow brał udział w kilkunastu wystawach indywidualnych i kilkudziesięciu zbiorowych na terenie kraju. Przedstawia swoje prace głównie na starych deskach budynków oraz na murach.