UWAGA: pociągi na linii kolejowej nr 107 nadal jeżdzą w SOBOTY i NIEDZIELE.
Zapraszamy do końca września: 7 i 8, 14 i 15, 21 i 22 oraz 28 i 29 wrzesień 2024.
Jak zapytamy kogoś kto był w Bieszczadach o „kolej” to większość powie: BIESZCZADZKA KOLEJKA LEŚNA. Zgadza się? I nie jest to dla nas zaskoczeniem, bo przecież to jedna z najciekawszych atrakcji w Bieszczadach. Na marginesie przypomnimy, że nie musicie na ciuchcię wąskotorową jechać samochodem, stać w kolejce, płacić za parkingi, martwić się czy dojedziecie na czas, czy kupować bilety przez internet – wystarczy zapisać się na wycieczkę jednodniową „BIESZCZADY w PIGUŁCE” i posłuchać niepowtarzalnych opowieści przewodnika, zrealizować aż 4 najważniejsze atrakcje w Bieszczadach w 1 dzień i wydać mniej pieniędzy niż jadąc swoim samochodem.
ZAGÓRZ – początek spotkania z Bieszczadami…
Starsze osoby wspominają też PRZYJAZDY w Bieszczady koleją do Zagórza, gdzie przesiadali się na dalsze połączenia kolejowe, czy PKS-owe, ewentualnie wsiadali w busy by dotrzeć do wymarzonych miejsc i szlaków. Ponownie od kilku lat można dostać się PKP w Bieszczady, choć połączeń PKS w dalsze zakątki aż tak wiele jak dawniej nie ma i czasami troszkę dłużej trzeba poczekać. Połączenia łatwo sprawdzić na portalu E-PODRÓŻNIK. Przypominamy, że jak wybierzecie na Wasz wypoczynek takie miejscowości jak: Polańczyk, Myczków, Solinę, Bóbrkę, Myczkowce, Zwierzyń, Uherce Mineralne, Glinne i Lesko to chcąc zwiedzić Bieszczady, czy połączyć zwiedzanie z aktywnością wystarczy zapisać się na nasze wycieczki jednodniowe, których w ofercie na ten sezon turystyczny mamy aż 13 do wyboru. Po dokonaniu rezerwacji przez Kalendarz Wycieczek wystarczy że wyjdziecie na przystanek PKS w wyżej wymienionych miejscowościach (odbieramy na wycieczki z ponad 50 miejscowości, ale tylko z powyższych na wszystkie).
ZAGÓRZ i widok na Sanok ZAGÓRZ i Góry Słonne Zagórz węzeł kolejowy
W tym artykule chcemy Was przede wszystkim
zachęcić do przejazdu LINIĄ KOLEJOWĄ nr 107,
którą uważamy ze względu na podziwiane widoki za NAJPIĘKNIEJSZĄ W POLSCE.
Jakie ATRAKCJE i widoki czekają na podróżujących linią kolejową nr 107?
Poniżej przedstawimy w wielkim skrócie jakie atrakcje czekają na Was zarówno w trakcie przejazdu pociągiem na linii kolejowej 107, jak i wtedy, gdy wysiądziecie na danej stacji i udacie się na wędrówkę (wtedy wymienione atrakcje warto zobaczyć wewnątrz i wykonać zdjęcie nie zasłonięte żadnym drzewem, czy słupem).
Przedstawione niżej zdjęcia wykonaliśmy podczas kilkunastu lotów paralotnią nad doliną rzeki Osława, czyli jednocześnie na linią koleją nr 107. Loty wykonywaliśmy wtedy, gdy było bezpiecznie w powietrzu, czyli tuż po wschodzie słońca lub o jego zachodzie. Tych kilkadziesiąt zdjęć wybraliśmy z kilku tysięcy wykonanych… Tak naprawdę moglibyśmy o każdej z wymienionych miejscowości mogli wykonać osobną prezentację i pokazać jej uroki. Staraliśmy się wybrać takie zdjęcie, które nie tylko przedstawia ukształtowanie terenu w danej miejscowości, ale też by można dojrzeć linię kolejową. Zachęcamy do obejrzenia zdjęć na komputerach by móc dojrzeć różne szczegóły i piękno danej miejscowości…
ZAGÓRZ
1. z okien pociągu:
– KARMEL, czyli największe w Polsce ruiny klasztoru karmelitów bosych wybudowane ponad 100 lat temu na „półwyspie” – szczycie wzgórza otoczonego z 2/3 stron wodami rzeki Osława
– CERKIEW murowana prawosławna św. Michała Archanioła z 1836r.
– KOŚCIÓŁ murowany Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z XVIIIw.
2. podczas wędrówki:
– 3 SKOCZNIE NARCIARSKIE
WIELOPOLE
1. z okien pociągu:
– CERKIEW murowana greckokatolicka św. Archanioła Michała z 1939r.
TARNAWA DOLNA
1. z okien pociągu:
– miejsce gdzie potok Kalniczka wpada do rzeki Osława
– odkrywkę fliszu karpackiego w 2 miejscach: na wysokości stacji kolejowej oraz gdy minie się most na Osławie – tu na ogromny łuku długości ponad kilometra, gdzie tory biegną wzdłuż rzeki
CZASZYN
1. z okien pociągu:
– MOST zwany „księżycowym” czy „bananowym”
2. podczas wędrówki:
– dawna CERKIEW murowana pw. św. Mikołaja Cudotwórcy z 1835r.
– kilka przydrożnych murowanych KAPLICZEK, a wśród nich na największą uwagę zasługuje w pobliżu sklepu ufundowana przez m.in. rodzinę Pani Darii Boiwka
– widoki z górnej części Czaszyna w stronę Gór Słonnych
– warto też się wybrać na widokowe wzgórza między Czaszynem, a Porażem.
PRZEŁOM RZEKI OSŁAWA między Czaszynem, Porażem i Morochowem.
To odcinek, gdzie tory zostały poprowadzone wzdłuż wijącej się rzeki Osława (5 potężnych zakrętów). W linii prostej jest 4 kilometry, a pociąg pokonuje prawie 8km w 10 minut. To teren, gdzie jest dosłownie kilka domów i warto wyostrzyć wzrok, bo łatwiej tu wypatrzeć dzikie żyjące zwierzęta – nawet w środku dnia – niż dostrzec człowieka. Niejednokrotnie podziwialiśmy białe i czarne bociany, jelenie, żubry, a może uda Wam się sfotografować wilka czy niedźwiedzia…
Przełom Osławy Czaszyn Przełom Osławy Czaszyn Przełom Osławy Czaszyn
MOROCHÓW
1. z okien pociągu:
– budynek Teatru Szałas
– nowy most, obok którego jeszcze do niedawna była drewniana kładka linowa…
2. podczas wędrówki:
– prawosławna (dawniej greckokatolicka) drewniana cerkiew Spotkania Pańskiego, wybudowana około 1837r.
– widoki ze szczytów Czekajka 466m i Średni Dział 472 aż po bieszczadzkie połoniny.
MOKRE
1. z okien pociągu:
– Dom Kultury przy którym w II niedzielę sierpnia od 1991r. odbywa się największy festiwal z muzyką ukraińską „Święto kultury nad Osławą”
– murowana cerkiew greckokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego powstała w 1992r., ale we wnętrzu z ponad 100 letnim ikonostastem i niezwykle bogatą polichromią
– maleńki kościół katolicki
– kiwon i budynki dawnej kopalni ropy naftowej (niestety kolejka linowo terenowo została rozebrana ponad 30 lat temu, a niedawno ponad 100-letnia kładka linowa…)
– wzgórze określane jako „świętojańskie”, na którym są palone sobótki od kilkudziesięciu lat przez prawosławnych, grekokatolików i katolików (tu nie ma podziałów…)
2. podczas wędrówki:
– warto po Mokrem przejść się ścieżkami przez nas utworzonymi i wykaszanymi: zarówno brzegiem rzeki Osława, ścieżką za torami, jak i na wzgórze 444m, skąd startujemy latając na paralotni.
PRZEŁOM RZEKI OSŁAWA między Mokrem, a Wysoczanami
tu rzeka Osława wykonuje zaledwie 2 zakręty, ale jakże przepięknie „wgryzając się” między góry… Tu nie trudno o spotkanie jeleni, bobrów, a nawet z wilkami i niedźwiedziami…
Tak się prezentuje przełom o różnych porach roku:
Przełom rzeki Osława Przełom rzeki Osława Przełom rzeki Osława
WYSOCZANY
1. z okien pociągu:
– „TRÓJSTYK„, czyli miejsce gdzie łączą się 3 krainy turystyczne: Bieszczady, Beskid Niski i Pogórze Bukowskie
– kładka linowa zawieszona nad rzeką Osława (to jedyna, która nie została rozebrana – jeszcze 3 lata temu na przestrzeni 5 kilometrów były 3 kładki linowe…)
– łąki z końmi wypasanymi przez właścicieli Ośrodka Jeździeckiego TARPAN, gdzie też jest restauracja (często odbywają się tu koncerty) i noclegi
– nieeksploatowany kamieniołom.
2. podczas wędrówki:
– góra Żurawinka 600m z prywatną drewnianą wieżą widokową z panoramą aż po połoniny
– mała murowana cerkiew greckokatolicka p.w. św. Paraskewy zbudowana w 1994
SZCZAWNE
1. z okien pociągu:
– drewniana cerkiew prawosławna p.w. Zaśnięcia Matki Boskiej z 1888r. (wybudowana przez grekokatolików)
– drewniana kapliczka Matki Boskiej
– stawy rybne
2. podczas wędrówki:
– wędrówka na górę RZEPEDKA 708m (łąki na długości 5 kilometrów z widokami od Tatr po połoniny)
– warto się udać na najbardziej widokowe SERPENTYNY przebiegające przez Kulaszne (tej miejscowości też poświęciliśmy poniżej miejsce, mimo, że ich z okien pociągu nie widać) oraz na wzgórze Biały Wierch 598m z panoramą 360 stopni
– przepiękny widok na część Szczawnego jest z tzw. „trzeciej góry”, którą odkrzaczamy, szczyt wykaszamy i startujemy na paralotniach.
KULASZNE
1. z okien pociągu:
– widok na Biały Wierch 598m (przez miejscowych nazywany „Białą Górą”)
– góra Horodysko 481m, na której możliwe, że było grodzisko za czasów szlaku handlowego zwanego „bursztynowym” przebiegającego z nad Morza Śródziemnego nad Morze Bałtyckie
2. podczas wędrówki:
– najbardziej widokowe SERPENTYNY w Bieszczadach widoczne na fotografii
– murowana cerkiew greckokatolicka p.w. Michała Archanioła m.in. z przepiękną polichromią (m.in. na chórze jest panorama Kulasznego z dawną cerkwią)
– murowana XIX-wieczna dzwonnica będąca jedyną pozostałością po cerkwi, która stała w miejscu obecnego kościoła, a spłonęła w noc sylwestrową z 1973/1974 roku…
– przydrożne murowane kapliczki powyżej serpentyn.
RZEPEDŹ
1. z okien pociągu:
– widok na górę Suliła 759m
– miejsce, gdzie potok Osławica łączy się z rzeką Osława
– murowany kościół pw. św. Maksymiliana Kolbego
2. podczas wędrówki:
– drewniana cerkiew greckokatolicka p.w. św. Mikołaja z 1824r.
– stąd warto wybrać się na góry: Rzepedka 708m, wspomniana Suliła 759m i „Kamień Nad Rzepedzią” z okazałymi wychodniami skalnymi w środku lasu
– rowerem warto wybrać się z Rzepedzi przez Prełuki, Duszatyn, Maniów do Smolnika, czyli doliną rzeki Osława pokonując kilkanaście razy rzeki i potoki! Lub można wziąć udział w wycieczce jednodniowej TRAPERSKA PRZYGODA z licznymi atrakcjami – m.in. z przejazdami końmi przez rzeki…
JAWORNIK
KOMAŃCZA
1. z okien pociągu:
– drewniany kościół pw. św. Józefa z 1950r.
– górę z pozostałościami nieczynnego wyciągu narciarskiego
2. podczas wędrówki:
– drewniany klasztor sióstr nazaretanek z izbą pamięci kard. S. Wyszyńskiego
– murowana cerkiew greckokatolicka z zabytkowym ikonostasem
– nowa drewniana cerkiew prawosławna odbudowana w 2010r. po pożarze z 2006r.
RADOSZYCE
1. z okien pociągu:
– widzimy tylko drogę prowadzącą w stronę Radoszyc i Muzeum Wypału Węgla
2. podczas wędrówki:
– dawna cerkiew greckokatolicka z 1868r. (obecnie kościół katolicki, ale z oryginalnym wyposażeniem cerkiewnym i niecodzienną polichromią…)
– tędy przebiega droga do drogowego przejścia granicznego Radoszyce / Palota, przez której jeździmy na wycieczki jednodniowe na Słowację, Węgry Miszkolc i Węgry Tokaj.
OSŁAWICA
To miejscowość z rozległymi całe szczęście nadal z niezabudowanymi łąkami, na których od maja do października wypasane są owce i można tu zakupić sery (jest tu największy wypas owiec w Polsce).
Latając na paralotni podziwiamy niesamowicie „pokręconą” Osławicę co w małej części uwidoczniliśmy na poniższym zdjęciu:
Jak tylko znajdziemy troszkę czasu to uzupełnimy powyższy artykuł o opis atrakcji w wymienionych powyżej miejscowościach… Ponadto jak pojawią się bezpieczne warunki do lotów paralotnią i uzyskamy zgodę od Straży Granicznej to wykonamy zdjęcia nad Łupkowem i Nowym Łupkowem oraz TUNELEM na granicy między Polską, a Słowacją, nad którymi jeszcze nie lataliśmy.
PS. Może kiedyś znajdziemy czas by szczegółowo opisać całą linię kolejową nr 107 w połączeniu z bogatszą galerią zdjęć wykonanych z paralotni – marzy nam się książka połączona z albumem o tym pięknym zakątku Polski…
ROZKŁAD JAZDY POCIĄGÓW PKP
Linia kolejowa nr 107 powstała jeszcze w XIX wieku – kilka dat:
♣ 12 listopada 1872 ukończono odcinek z Nowego Zagórza do Komańczy (35 km)
♣ 18 grudnia 1872 oddano do użytku odcinek z Komańczy do Łupkowa (14 km)
♣ 30 maj 1874 oficjalnie otwarto TUNEL KOLEJOWY w Łupkowie, który obecnie jest na granicy między Polską, a Słowacją.
Wyobraźcie sobie, że jeszcze w okresie międzywojennym można było tą linią kolejową dojechać ze Lwowa do Budapesztu!
Niestety obecnie pociągi nie tylko nie jeżdżą 2, a 1 istniejącym torem i tylko w weekendy w okresie wakacji oraz czasami są organizowane okazjonalne przejazdy. W tym roku pierwsze pociągi zaobserwowaliśmy na torach 22 i 23 czerwca 2024.
ROZKŁAD JAZDY POCIĄGÓW określanych potocznie jako „PKP” można najłatwiej sprawdzić na portalu E-PODRÓŻNIK, a organizatorami przejazdów, u których przez internet można zakupić bilety są:
♦ POL REGIO
Pociągi z Zagórza o 8:54, 16:00 i 20:01
Pociągi z Komańczy o 11:15, 18:47 i 23:14
♦ INTER CITY
Pociąg z Zagórza o 14:16
Pociąg z Komańczy o 16:12.
CENY przejazdów przejazdów linią kolejową nr 107 kosztuje niewiele, bo np. na odcinku Zagórz – Komańcza:
– Pol Regio 11,30 zł bilet normalny PKP
– Inter City 8,25 zł bilet normalny PKP
za przejazd na około 35 kilometrach w czasie 1h.
PS. Dla porównania przejazd koleją gondolową w Solinie (atrakcja PKL) na trasie długości 1,5km zajmuje średnio 3 minuty i kosztuje 59 zł, a z wieżą widokową +19 zł, czyli 10 minut atrakcji za 78 zł…
150 lat TUNELU ŁUPKOWSKIEGO
29 czerwca 2024 organizatorzy, którymi są Stowarzyszenie Opiekunowie Bieszczadzkiej Historii, Gmina Komańcza, Obec Palota zaplanowali jubileusz 150-lecia TUNELU ŁUPKOWSKIEGO.
Miejsce: plac przy dworcu PKP w Łupkowie (nazywany potocznie Starym Łupkowem).
W godzinach między 10:30 a 16:30 zostanie zrealizowany program wydarzenia, który opisany jest na poniższym plakacie:
Na powyższe wydarzenie zostanie też podstawiony dodatkowy DARMOWY POCIĄG – poniżej jego zdjęcia i rozkład jazdy.
Organizatorzy tego przejazdu, którym jest: SKPL – z pasji do kolei
podają następujące informacje na swojej stronie zapraszając na przejazd:
„Przełęcz” w relacji Sanok – Łupków – Sanok
oraz
„Osławica” kursującym na krótszej trasie Łupków – Komańcza – Łupków.
Skład zestawiony z wagonów 102A oraz pocztowego w historycznych barwach poprowadzi SU42-536. Jako prywatna spółka założona przez pasjonatów kolei, nieustannie dbamy o zachowanie dziedzictwa techniki i utrzymanie sprawności zabytkowego taboru.
Artykuł: Bieszczady 20 czerwiec 2024 z późniejszymi aktualizacjami…, autor tekstu i zdjęć Mariusz Janik